ورزش کششی – نرمشی از رشتههای جذاب و پرطرفدار است که با وجود نو پا بودن در کشورمان از قدمتی حدود 500 سال برخوردار است. این رشته در قرن پانزدهم در ایتالیا ابداع شد و سپس به فرانسه گسترش یافت. این ورزش دارای تکنیک ها و تمرینهای ویژهای است که با اصطلاحات خاص خود آموزش داده میشود. حرکات منظم دست و پا و حرکات آکروباتیک و پانتومیم از ویژگی های این ورزش است. این ورزش در مدارس خاص آن آموزش داده میشود و معمولا برای زیباتر شدن و تکنیکیتر شدن آن، مربیان از فرهنگ بومی کشورشان بهره میگیرند. این ورزش تعادلی حرکتی که معمولا به صورت گروهی انجام میشود نیازمند تمرکز و هماهنگی بسیار است تا حدی که در کشورهای مختلف برای انجام آن موزیک و آهنگ خاصی را به کار میبرند.
در سالهای نخست ابداع این رشته، آن را ورزش اشرافی قلمداد کرده و معمولا در مراسم سران حکومتها انجام میشد و برای افزایش جذابیت آن حرکات شمشیربازی و کار با شمشیر نیز به آن افزوده شد. با گسترش و توسعه ورزش کششی نرمشی در کشورهای مختلف و استفاده از حرکات بومی سنتی جهت افزایش تکنیکهای این رشته، سبکهای گوناگونی برای این ورزش تعریف و راهاندازی شد.
حالت بدن، تنظیم، قدرت، توازن، احساس و انعطافپذیری از مشخصههای این رشته است. برای انجام این ورزش کلیه اندام بدن درگیر است و تمرکز مهمترین لازمه انجام تمرینات و تکنیکهاست. برای ارتقای سبکهای این رشته معمولا ترکیبی از حرکات، تکنیکها و تمرینات سنتی و بومی کشورهای مختلف با یکدیگر جابجا یا ادغام و ترکیب میشوند.
تنوع و تکثر فنون و تکنیکهای این ورزش سبب شده سبکهای مختلفی به وجود آید. پیدایش
سبکهای مختلف، مراحل و درجات این رشته را به وجود آورده است به گونهای که برای تعیین
سطح فعالیت هر ورزشکار آزمونها و امتحانهایی در نظر گرفته میشود.
انجمنها و سازمانهای مختلفی که مسئولیت این رشته را در کشورهای خود برعهده دارند
با توجه به مراحل آموزش و تکنیکهای ارائه شده آزمونهایی برگزار کرده و به قبولشدگان،
ضمن اعطای گواهینامه و مجوز مربوطه اجازه انجام تمرینات و تکنیکهای مراحل بالاتر را
صادر میکنند. تمامی ورزشکاران و هنرآموزان موظفند پس از گذراندن و فراگیری تمرینات
و تکنیکهای مراحل پایینتر و قبولی در آزمون مربوط به آن مرحله، وارد مراحل بالاتر
شوند.
مراحل این رشته شامل پیش مقدماتی، مقدماتی و مراحل یک تا 8 میباشد. پس از گذراندن تمرینات هر مرحله، ورزشکاران در حضور مربیان تکنیکها و حرکات خواسته شده را اجرا میکنند و مربیان در صورت تایید آن، گواهی موفقیت در آن مرحله را به ورزشکار اعطا میکنند. آزمون و امتحانات نهایی هر مرحله برای کلیه ورزشکاران برگزار میشود و در صورت عدم قبولی ورزشکار، وی موظف است ضمن استمرار و تداوم تمرینات با افزایش مهارت خود پس از گذراندن آزمون و اخذ گواهی آن مرحله در تمرینات مرحله بعد حاضر شود.
در فهرست درجهبندی حرفهای این ورزش برای کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان تمرینات و تکنیکهای خاصی در نظر گرفته شده است. ورزشکاران ردههای سنی باید شرایط لازم برای حضور در هر مرحله را داشته باشند. چنانچه ورزشکاری نتواند در آزمون نهایی مرحله قبول شود، بنا به تشخیص مربی تمرینات بیشتر و مناسبتری برای او در نظر گرفته میشود تا بتواند به مرحله بالاتر برود.
از مهمترین و معروفترین سبکهای این رشته میتوان به سبکهای ایتالیایی، فرانسوی،
روسی و دانمارکی اشاره کرد. متد RAD که انجمن بینالمللی این رشته آن را ترویج میکند
برگرفته از سبک انگلیسی آن است. این متد، معروفترین و اصلیترین بین روشهای مختلف
این رشته است.
مهمترین جنبه متد RAD توجه به جزئیات در حین یادگیری است و پیشرفت به کندی صورت میگیرد.
با اینکه میزان سختی تمرینات در مراحل بالاتر، بیشتر میشود. نکته مهم این است که
ورزشکاران در هر مرحله باید تمرینات را کامل و دقیق انجام دهند و فنون را به طور اصولی
انجام دهند تا برای انجام تمرینات مراحلی بالاتر مشکلی نداشته باشند.
با توجه به هماهنگ، موزون و ریتمدار بودن تمرینات این رشته، کودکان نسبت به انجام آن سختگیر نیستند و به راحتی به انجام آن ترغیب میشوند. افزایش قدرت، تناسب اندام و انعطافپذیری از مزایای انجام این ورزش است که برای کودکان به ارمغان میآورد.
این ورزش با توجه به اینکه به دقت و تمرکز نیاز دارد در تقویت ذهن و افزایش انگیزه
کودکان به ویژه آنهایی که دارای عارضه بیشفعالی یا پراکندگی حواس هستند بسیار موثر
است. با انجام تمرینات این رشته کودکان ضمن یادگیری جهتهای چهارگانه، چگونگی منظم
و هماهنگ راه رفتن و دنبال کردن هدف را میآموزند.
کودکان چهار سال به بالا میتوانند تمرینات این رشته را شروع کنند. تمرینات این رشته
کمک موثری برای رشد بدن است و با انجام آن کودکان به رعایت نظم و هدفگذاری تشویق و
ترغیب میشوند. تمرینات این رشته باعث افزایش اعتماد به نفس، نظم، وقار، متانت و مهارت
ورزشکاران میشود.
IFBC عنوان فدراسیون بینالمللی رشته ورزش کششی نرمشی است که با اهداف کلی زیر راهاندازی
شده است:
این سازمان بینالمللی وظیفه تحصیل، آموزش، تمرینات و تکنیکهای این رشته را برعهده دارد. این سازمان در سال 1920 با هدف ارتقای استاندارد آموزش مهارتهای این رشته در انگلستان آغاز به کار کرد و 13 هزار عضو را در حدود 80 کشور تحت پوشش دارد.
هم اکنون این رشته در بالغ بر یکصد کشور فعال است و فدراسیون بینالمللی بر عملکرد آنها نظارت دارد و هر ساله مسابقات داخلی و بینالمللی با حضور ورزشکاران برگزار میشود. برخی از این کشورها عبارتند از: استرالیا، اتریش، بلژیک، برزیل، امارات متحدهعربی، کانادا، شیلی، هندوستان، اندونزی، آمریکا، انگلیس، فرانسه، غنا، یونان، اردن، لبنان، ژاپن، مالزی، نروژ، پرو، فیلیپین، پرتغال، هلند، سنگاپور، صربستان، سوئد، تایلند، ترکیه، تونس، زیمبابوه، لوکزامبورگ و…